Διαβάζω Ιστοριες Τρομου και Μυστηριου από τα Fantasy Archives της Fantasy Gate!
Ιστορίες Τρόμου και Μυστηρίου από την ΙαπωνίαΠριν από λίγο ενημερωθήκαμε για μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση και καθώς θεωρήσαμε ότι θα ενδιαφέρει τους φίλους της Fantasy Gate σκεφτήκαμε να σας παρουσιάσουμε το πλούσιοδελτίο τύπου που μας έστειλαν, στο οποίο μπορείτε να ενημερωθείτε λεπτομερώς τόσο για τη συγκεκριμένη παράσταση όσο και για την ομάδα "Buzz Productions Theater" που την παρουσιάζει:
Η ομάδα “Buzz Productions Theater” παρουσιάζει από 6 Μαΐου στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης την παράσταση «Ιστορίες Τρόμου και Μυστηρίου από την Ιαπωνία», μία πρωτότυπη έρευνα – δραματουργική πρόταση για την Αφήγηση στο Θέατρο, με άξονα δημοφιλείς ιστορίες τρόμου και μυστηρίου, σε σκηνοθεσία του Κύπριου καλλιτέχνη Φίλιππου Φιλίππου.
Σκοπός της έρευνας είναι η ανάπτυξη της αφηγηματικής τεχνοτροπίας στο θέατρο. Η εν λόγω προσέγγιση ονοματίζεται «αφηγηματική τεχνοτροπία δια μέσου της μάσκας». Στην παράσταση δεν θα χρησιμοποιούνται σκηνικά, παρά μόνο σημειολογικά αντικείμενα και μάσκες προσώπου - χαρακτήρα. Από το «Δράμα» στην «Κωμωδία» και το αντίθετο είναι μια παράμετρος της αφήγησης που θα εφαρμοστεί. Πρόκειται για μια συνεχή ερευνητική δουλειά από μέρους της Buzz Theater, κάτι που δεν το συναντάμε συχνά στον ελλαδικό χώρο, σε μια προσπάθεια να ανακαλυφθούν χώροι ανεξερεύνητοι και δύσκολοι. Επιχειρείται ο πειραματισμός και η ανεύρεση καινούργιων τρόπων και δρόμων που θα οδηγήσουν το θέατρο σε μια άλλη φόρμα με γερές βάσεις και πάνω απ’ όλα μέθοδο.
Η αφίσα της παράστασηςΈργα
Ριονοσούκε Ακουταγκάβα:
(Ρασομόν και άλλα διηγήματα). Σ’ ένα σύδεντρο, Η πίστη του Ουέι – Σενγκ.
Λευκάδιου Χέρν:
(Καϊνταν, Ιαπωνικές ιστορίες για παράδοξα πράγματα). Πεθαμένης Μυστικό, Μουζίνα, Ροκούρο Κούμπι.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Φίλιππος Φιλίππου
Β.Σκηνοθέτη : Μαρίνα Δημάκη
Ηθοποιοί: Γιώργος Στυλιανόπουλος, Λεονάνδρο Σφοντούρης, Χρήστος Τανταλάκης
Δραματολόγος – Έρευνα : Ελένη Μολέσκη
Διδασκαλία Αφηγηματικών Τεχνικών : Μάνια Μαράτου
Ενδυματολόγος - Σκηνογράφος: Ελευθερία Ζηκίδου
Δραματολογική Επεξεργασία: Φίλιππος Φιλίππου, Μάνια Μαράτου
Μουσική: Τάνια Γιαννούλη
Κίνηση: Μάριος Μεττής
Διδασκαλία Μάσκας : Θοδωρής Οικονομίδης
Φωνητική: Αθηνά Τρέβλια
Κατασκευή Μάσκας : Ελισάβετ Αντάπαση
Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Buzz Productions Theater
To όνομα Buzz προκύπτει από μια αφορμή συλλογικής κίνησης που προσδιορίζει το να γίνεται "λόγος" για κάτι καινούργιο και κατ' επέκταση αξιόλογο. Ο ήχος σμήνους εντόμων ή εντόμου. Ο ήχος του όχλου ως αντίδραση σε κάτι καλό ή κακό.
Βιογραφικό Ομάδας
Η ομάδα Buzz Productions Theater δημιουργήθηκε το 2003 από τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Φίλιππο Φιλίππου. Ξεκίνησε τις δραστηριότητές της εντάσσοντας στους κόλπους της ανεξάρτητους καλλιτέχνες από τον ευρύτερο χώρο του θεάτρου έχοντας ως σκοπό τον πειραματισμό και την καινοτομία. Δημιουργεί πρωτότυπες παραστάσεις, μέσα από ένα συνδυασμό εικόνας, κίνησης, μουσικής και εικαστικών στοιχείων. Η ομάδα Buzz Productions Theater από το 2003 έως σήμερα παρουσίασε πέντε παραγωγές και ένα σεμινάριο : «R.E.M – Rapid Eye Movement» , Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, Φεστιβάλ «Άδειος Χώρος». «Requiem ‐ Το Πάθος μιας Σχέσης», Biennale Nέων Καλλιτεχνών Ευρώπης και Μεσογείου ‐ Νάπολη 2005. «Προμηθέας Δεσμώτης» του Αισχύλου, Σχεδίασμα Πρώτο Κρατήρας 2006 , «Pathway», Ιούλιος 2007, Οθωμανικά Λουτρά της Πάφου(Κύπρος), υπό την αιγίδα του Δήμου Πάφου, Πολιτιστικό Παράθυρο 2007. «Δρόμος», Θέατρο Αμόρε, Δοκιμές VII, Θέατρο Χώρα - Μικρή Σκηνή, Αθήνα 2008 – 2009. Σεμινάριο « Η Αφήγηση στο θέατρο με αφορμή ιστορίες τρόμου και Μυστηρίου » εισηγητές: Ακύλλας Καραζήσης, Σίμος Κακάλας, Έκτορας Λιγύζος, Μάνια Μαράτου, Γιάννης Καρούνης. Για την Θεατρική περίοδο 2010-2011 η θεατρική ομάδα Buzz Productions Theater θα παρουσιάσει τα έργα : «Ιστορίες Τρόμου και Μυστηρίου από τη Ιαπωνία» Έρευνα πάνω στην Αφήγηση στο Θέατρο. «Τρεις Εποχές Υπό Μελέτη» του Φίλιππου Φιλίππου και «Μήδεια Project – H Αφήγηση» βασισμένο στην τραγωδία του Ευριπίδη.
Λίγα λόγια για την αφήγηση - Μάνια Μαράτου
Επιλέγουμε να δώσουμε έμφαση στην ανθρώπινη διάσταση της προφορικής αφήγησης. Το κείμενο είναι ακριβώς αυτό που λέει η ονομασία του: ξαπλωμένο. Το κείμενο κοιμάται, βρίσκεται σε νάρκη ή σε ακόμη χειρότερη κατάσταση. Οι λέξεις, το περιεχόμενο, το θέμα του, η «λογοτεχνική» μαεστρία του παραμυθά αποτελούν ένα ελάχιστο μέρος του τι συμβαίνει σε μία αφήγηση. Είναι το λιγότερο σημαντικό, όμως είναι το μόνο που μπορεί να καταγραφεί, να μετρηθεί, να μελετηθεί και τελικά να εκτιμηθεί. Ο αφηγητής μιλάει ο ίδιος, προσωπικά απευθύνεται σε ζωντανούς ανθρώπους που τον ακούνε εκείνη την ώρα, βρίσκονται μαζί στον ίδιο χώρο. Ανταποκρίνεται στα ερεθίσματα που δέχεται, είτε από το συγκεκριμένο χώρο, είτε από τις συνθήκες που επικρατούν, ακόμα και από το κοινό, άμεσα όταν του απευθύνονται. Η αφήγηση διαμορφώνεται από τα ερεθίσματα αυτά και μετατρέπεται σε μία κοινή εμπειρία, στην οποία μετέχουν όλοι οι παρόντες. Ο αφηγητής δεν επιβάλλει εικόνες, δεν απευθύνεται σε θεατές, αλλά φροντίζει να γεννηθούν οι συνθήκες που επιτρέπουν στον καθένα που τον ακούει να δημιουργήσει ο ίδιος τις εικόνες αλλά και να διαμορφώσει την άποψή του για όσα πράττουν οι ήρωες της ιστορίας. Η μαγεία της αφήγησης, έγκειται στο ότι απαιτεί την ανθρώπινη παρουσία, τη συμμετοχή σε όλα τα επίπεδα της ύπαρξης, δηλαδή τη ψυχή, τη συνείδηση, τη σκέψη, το νου και το συναίσθημα για να υπάρξει. Είναι η τέχνη, η προφορική αφήγηση, που αντιστέκεται στη μαζικότητα και την ευκολία, αφού απαιτεί σεβασμό στο ανθρώπινο μέτρο και δεν προσφέρει τίποτε «μασημένο», «έτοιμο» ή ευκολοχώνευτο. Η τέχνη της προφορικής αφήγησης μας έχει κληροδοτήσει έργα που καλύπτουν το φάσμα ολόκληρης της ανθρώπινης εμπειρίας, από την αυγή της ανθρωπότητας μέχρι σήμερα, και σχεδόν αδιανόητης καλλιτεχνικής εμβέλειας, από τα έπη του Ομήρου μέχρι σόκιν ανέκδοτα.
Σημείωμα του Σκηνοθέτη
Η ενασχόληση μου με την αφήγηση ξεκίνησε όταν παρακολούθησα ένα σεμινάριο με θέμα την αφήγηση με εισηγήτρια την Μάνια Μαράτου το 2007. Εκεί αντιλήφθηκα ότι το να πεις μια ιστορία ή έστω ένα ανέκδοτο δεν είναι εύκολη υπόθεση, τουλάχιστον για μένα. Αντιμετωπίζοντας την δυσκολία που είχα μέσα από αναγνώσεις πολλών κειμένων και κυρίως με τη βοήθεια φίλων, κατέληξα σε κείμενα ιστοριών τρόμου και μυστηρίου τεσσάρων συγγραφέων : Edgar Allan Poe, Σάκι (Hector Hugh Munro ), Ριονοσούκε Ακουταγκάβα και Λευκάδιος Χέρν. Στο πλαίσιο της ερευνάς μου με την ομάδα οργανώσαμε σεμινάριο με τίτλο «Η αφήγηση στο θέατρο με αφορμή ιστορίες τρόμου και μυστηρίου». Μέσα από το σεμινάριο και την έρευνα μας καταλήξαμε τελικά στα κείμενα των Λευκάδιου Χέρν και Ριονοσούκε Ακουταγκάβα. Η Ιαπωνική κουλτούρα, τα πνεύματα, ο τρόμος, το μυστήριο και το ήθος τους, μας κέντρισαν πολύ περισσότερο το ενδιαφέρον από ότι τα ευρωπαϊκά κείμενα. Όλους τους ρόλους, στο σύνολό τους δεκατέσσερις, ερμηνεύουν τρεις ηθοποιοί δια μέσου μάσκας κάτι που χρησιμοποιείται πάρα πολύ στο Ιαπωνικό θέατρο. Επίσης δεν μείναμε μόνο στον τρόμο και το μυστήριο που διαχέονται σε όλα τα κείμενα αλλά φροντίσαμε να φτάσουμε σε δύο άκρα. Το γέλιο και τον τρόμο. Σκοπός μας είναι η ανάπτυξη της αφηγηματικής τεχνοτροπίας στο θέατρο. Με συνεχή δουλειά ερευνούμε, κάτι που δεν το συναντάμε ευκολα στον ελλαδικό χώρο, προσπαθόντας να μπούμε σε χώρους ανεξερεύνητους και δύσκολους. Θέλουμε να πειραματιστούμε και να βρούμε καινουργιους τρόπους και δρόμους που θα οδηγήσουν το θέατρο σε μια άλλη φόρμα με γερές βάσεις και πάνω απ’ όλα μέθοδο.
Φίλιππος Φιλίππου, Βιογραφικό Σκηνοθέτη
Γεννήθηκε στην Κύπρο. Είναι απόφοιτος της Δραματικής σχολής του Ωδείου Αθηνών. Σπούδασε φωνητική, αρμονία και θεωρία της μουσικής. Είναι πτυχιούχος μπουζουκιού και αυτοδίδακτος κιθάρας. Ίδρυσε το μουσικό σχήμα «Ιδίοις Αναλώμασιν» μαζί με άλλους πέντε μουσικούς. Τον Δεκέμβριο του 2003 ίδρυσε τη θεατρική ομάδα «Buzz Productions Theater», για την οποία γράφει και σκηνοθετεί. Παρακολούθησε σεμινάρια θεάτρου, χορού και κινηματογράφου με τους Τάσο Μπαντή, Σωτήρη Χατζάκη, Μάρθα Φριντζήλα, Μάνια Μαράτου, Σοφία Μιχοπούλου, Γιάννη Οικονομίδη κ.ά. Έγραψε κείμενα και συμμετείχε ως performer με την ομάδα χορού «Saltator Dance Company» σε χορογραφίες του Γιάννη Καρούνη. Έγραψε και σκηνοθέτησε για το θέατρο τα έργα: «Requiem - Το Πάθος μιας Σχέσης» - Biennale Νέων Καλλιτεχνών, «R.E.M – Rapid Eye Movement» - Εθνικό Θέατρο Πειραματική Σκηνή, Pathway - Οθωμανικά Λουτρά Πάφου 2007, «Δρόμος» Θέατρο Αμόρε Δοκιμές VII και Θέατρο Χώρα. Συμμετείχε ως ηθοποιός στα έργα «Οι Μέντορες» του Κ. Ανδριώτη, «Αίας» του Σοφοκλή με την ομάδα Δρόμος με Δέντρα, «Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας» του Σαίξπηρ με την παιδική σκηνή Μαγική Αυλαία, «Αντιγόνη» του Σοφοκλή με το δήμο Άμφισσας κ.ά. Οργάνωσε σεμινάριο με τίτλο «Η αφήγηση στο Θέατρο με αφορμή ιστορίες τρόμου και μυστηρίου». Από το 2006 διδάσκει υποκριτική και τραγούδι. Το 2010 - 2011 θα συμμετάσχει ως σκηνοθέτης και σεναριογράφος στα έργα «Προμηθέας Δεσμώτης» (ταινία μικρού μήκους), «Μήδεια Project – H Αφήγηση» βασισμένο στη «Μήδεια» του Ευριπίδη, «Τρεις Εποχές Υπό Μελέτη» και «Ιστορίες Τρόμου και Μυστηρίου από την Ιαπωνία». Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Akutagawa Ryuonosuke
O Ρυονοσούκε Ακατουγκάουα, ένας από τους πιο σημαντικούς Ιάπωνες λογοτέχνες και πατέρας των Ιαπωνέζικων μικρών ιστοριών με θέμα το φανταστικό, γεννήθηκε στο Τόκυο το 1892 και αυτοκτόνησε το 1927. Το όνομα του σημαίνει «Ο γίος του δράκου» και σύμφωνα με την ιαπωνική παράδοση γεννήθηκε στη χρονία, το μήνα, τη μέρα και την ώρα του Δράκου. Η μητέρα του τρελλάθηκε λίγο μετά τη γεννησή του, γεγονός που θα τον σημαδέψει στη ζωή του, και τον υοθέτησε ο θείος του Akutagawa Dosho. Από μικρή ηλικία έδειξε ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία και αργότερα σπούδασε αγγλική λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο του Τόκυο. Το 1914 συνεργάστηκε με ένα κύκλο συμφοιτητών του όπως ο Kume Masao και ο Kikuchi Kan, που αργότερα αναδείχθηκαν σε σημαντικούς λογοτέχνες της Ιαπωνίας, στην έκδοση του τρίτου και τέταρτου τεύχους του περιοδικού Shihshicho (Νέα ρεύματα σκέψεις). Εκεί δημοσίευσε και το πρώτο του μικρό διήγημα με τον τίτλο Hana, το οποίο κέρδισε το θαυμασμό του δασκάλου του Natsume Soseki. O Soseki τον παρότρυνε να στραφεί προς τη συγγραφή και τον καθοδήγησε στα πρώτα του βήματα. Το 1916 κυκλοφόρησε την πρώτη του συλλογή από μικρά διηγήματα με τον τίτλο «Ρασομόν κι άλλα διηγήματα» η οποία τον καθιέρωσε σαν μια σημαντική προσωπικότητα ανάμεσα στους λογοτέχνες της νεώτερης γενείας στην Ιαπωνία. Το 1918, αφού η οικογένεια του δεν του επιτρέπει να παντρευτεί τον παιδικό του έρωτα, παντρεύεται την Fumi Tsukanoto με την οποία θα αποκτήσουν τρία παιδιά. Οι περισσότερες απο τις ιστορίες που έγραψε στα πρώτα του βήματα διαδραματίζονται σε παλαιότερες περιόδους της ιαπωνικής ιστορίας και διαπραγματεύονται θέματα που τον απασχολούν έντονα. Υπήρξε αντίθετος στη μέχρι τότε τάση για ρεαλισμό που χαρακτήριζε την ιαπωνική λογοτεχνία στις αρχές του εικοστού αιώνα και στραφηκέ προς τον λυρισμό. Η ευρηματική χρήση των λαϊκών ιαπωνικών μύθων, το μακάβριο ύφος, η διηγηματική ακρίβεια χαρακτηρίζουν τη γραφή του. Σύντομα καθιερώνεται σαν εκπρόσωπος της διανοούμενης σχολής στη λογοτεχνία. Έγραφε επίσης χαϊκού με το ψευδώνυμο Gaki.
Το 1922 μετακομίζει στην Κίνα και η φυσική και ψυχική του υγίεια κλονίζονται ιδιαίτερα. Βασανίζεται από παραισθήσεις κι από το άγχος ότι θα κληρονομήσει την τρέλα της μητέρας του. Η καταστασή του τον οδηγεί σε ένα πιο μοντέρνο προσανατολισμό στη γραφή του, με ιστορίες που διαδραματίζονται στο σήμερα, γραμμένες στο πρώτο πρόσωπο, με πολλές αυτοβιογραφικές αναφορές και πιο μελαγχολικό ύφος. Χαρακτηριστικά της περιόδου αυτής είναι τα έργα του, «Στα χαμόδεντρα», «Η μύτη», «Ο καπνός κι ο διάβολος» και το «Κάπα».
Το 1927, στην ηλικία των τριανταπέντε ετών, θα αυκτονήσει παίρνοντας δηλητήριο στο σπίτι του. Ο θάνατος του θα πάρει συμβολικές διαστάσεις καθώς συμπίπτει χρονικά με τη περίοδο της επικράτισης στη λογοτεχνία του λαϊκου κινήματος ή κινήματος του προλεταριάτου επί της διανοούμενης σχολής. Πολλά του έργα εκδόθηκαν μετα θάνατον και προς τιμήν του θεσπίστηκε στην Ιαπωνία ετήσιο λογοτεχνικό «Βραβείο Ακουταγκάουα». Ο Ακίρο Κουροσάβα γύρισε το 1951 την ταινία «Ρασομόν» βασισμένη στο ομώνυμο διήγημα και «Στα Χαμόδεντρα».
Patric Lafcadio Hearn, Koizumi Yakumo 1850 -1904
Ο Λευκάδιος Χερν γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1850 και ήταν γίος του Ιρλανδού στρατιωτικού Charles Bush Hern και της Ελληνίδας Ρόζας Αντωνίου Κασσιμάτη, γόνου γνωστής οικογένειας ευγενών από τη Λευκάδα. Τοτέ η Λευκάδα βρισκόταν υπό αγγλική κατοχή και οι γονείς του Λευκάδιου γνωρίστηκαν και παντρεύτηκαν εκεί παρά την έντονη αντίδραση της οικογένειας της μητέρας του. Το πρώτο παιδί του ζεύγους πέθανε λίγο μετά τη γέννηση του και επείτα γεννήθηκε ο Λευκάδιος, ο οποίος βαφτίστηκέ χριστιανός ορθόδοξος. Δύο χρόνια αργότερα η οικογένεια μετακόμισε στην Ιρλανδία εξαιτίας της μετάθεσης του πατέρα του αρχικά στην Ινδία και έπειτα στην Ιρλανδία. Εκεί, αφού η μητέρα του επέστρεψε καταβεβλημένη ψυχολογικά στην Ελλάδα και ο πατέρας του μετατέθηκε στην Ινδία, την ανατροφή του ανέλαβε η αδερφή του πατέρα του, μια μάλλον συντηριτική και βαθία καθολική γυναίκα. Φοίτησε σε καθολικό σχολείο και επείτα συνέχισε τις σπουδές του στη Γαλλία. Όταν ήταν ακόμα μαθητής σ’ένα ατύχημα έχασε την όραση από το αριστερό του μάτι. Περίπου στην ηλικία των είκοσι χρόνων μετανάστευσε στο Οχάιο της Αμερικής όπου εργάστηκε σαν δημοσιογράφους στην εφημερίδα Cincinnati Daily Enquirer. Έγινε ιδιαίτερα γνωστός ως συγγραφέας ιστοριών φόνου και μυστηρίου. Εκεί παντρεύτηκε και την πρώτη του γυναίκα, την έγχρωμη Alethea “Mattie” Foley. Ο μεικτοί γάμοι τότε ήταν παράνομοι στην Αμερική και ο Λευκάδιος απολύθηκε από την εφημερίδα που εργαζόταν. Το 1877, μετακόμισε στη Νέα Ορλεάνη όπου έμεινε για δέκα χρόνια. Περά από τη δημοσιογραφική του δράση ανέπτυξε και λογοτεχνική δραστηριότητα και έγινε ιδιαίτερα γνωστός για τα ταξιδιωτικά του διηγήματα. Το 1887 ταξιδεύει ως ανταποκριτής στις Δυτικές Ινδίες και τη Μαρτινίκα και το 1890 πηγαίνει στην Ιαπωνία. Στην Ιαπωνία, γοητεύεται πολύ απο την ομορφία και τον πολιτισμό της χώρας και αποφασίζει να εγκατασταθεί οριστικά εκει. Αρχικά εργάζεται ως δημοσιογράφος για την Harper’s Monthly και έπειτα διακόπτει τους δεσμούς του με τη Δύση και εργάζεται αρχικά σε αγγλόφωνη ιαπωνική εφημερίδα και αργότερα ως δάσκαλος αγγλικών σε μια παλία οικογένεια της περιοχής Matsue. Εκεί παντρεύεται τη δεύτερη γυναίκα του Koizumi Setsu, κόρη μιας οικογένειας σαμουράι και παίρνει το όνομα Koizumi Yakumo. Από το 1896 εώς το 1903 είναι καθηγητής της αγγλικής γλώσσας στο πανεπιστήμιο του Τόκυο και to 1904 του Waseda. To 1904 πέθανε σε ηλικία 54 χρονών από καρδιακή προσβολή.
Εγινέ γνωστός για την πρωτοτυπία, την ειλικρίνεια, την ιδιαίτερη ευαισθησία και το λυρισμό του έργου του. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την παράδοση της Ιαπωνίας και κατέγραψε ιαπωνικούς θρύλους οπώς του μεταφέρθηκαν από τους ντόπιους και το οικείο του περιβάλλον. Γοητεύτηκε ιδιαίτερα από το βουδιστικό τρόπο σκέψεις. Το 1904 εκδίδει την πρώτη του συλλογή με εντυπώσεις από την Ιαπωνία και έπειτα κυκλοφόρησε πολλές συλλογές με ιαπωνικές ιστορίες, η πιο γνωστή από τις οποιές ονομάζεται Kwaidan. Η έκδοση των ιστοριών αυτών συνέπεσε με το έντονο ενδιαφέρον που αναπτύχθηκε τότε στη Δύση για τις χώρες της Ανατολής και γνώρισαν ιδιαίτερη επιτυχία παρά το γεγονός ότι ο Χέρν κατηγορήθηκε ότι παρουσίαζε μια εξιδανικευμένη εικόνα της χώρας. Στην πραγματικότητα, ο Χέρν αρχικά είχε μαγευτεί από την εξωτική αυτή χώρα, στην οποία βρήκε μία μόνιμη πατρίδα και αισθανθηκε από νωρίς άνετα με το λαό της. Σταδιακά, όμως η δυτικοποιήση και βιομηχανοποιήση της Ιαπωνίας τον είχε απογοητεύσει. Δήλωσε χαρακτηριστικά: Τι άλλο μένει από την Ιαπωνία που αγάπησα, πέρα από οτι χάνεται μπροστά στα μάτια μου για πάντα;
Πνεύματα στην Ιαπωνία
Η ιαπωνική παράδοση είναι γεμάτη από ιστορίες με πράξενα και τρομακτικά πνεύματα ή άλλα όντα, τα οποία είναι πολύ δημοφιλή στην ιαπωνική τέχνη, στη λογοτεχνία και το θέατρο. Μερικά από αυτά τα συναντούμε τοσο στις ιστορίες του Λευκάδιου Χερν όσο και του Ριανοσούκε Ακουταγκάουα. Τα yokai σύμφωνα με την ιαπωνική παράδοση ειναι κακόβουλοι δαίμονες, πνεύματα ή τέρατα που κατάγονται από τα πολύ διαδεδομένα στην ιαπωνική τέχνη oni(orge) και που μπορεί να εκτείνονται μέχρι την βλαβερή και επιζήμια αλεπού, kitsune ως τη γυναίκα του χιονίου, την Yuki - Omna.
Τα oni έχουν παρομοιαστεί με δαίμονες, διαβόλους και τρολς. Οι απεικονίσεις τους ποικίλουν αρκετά αλλά συνήθως παρουσιάζονται σαν αποκρουστικά, γιγάντια πλάσματα με κοφτερά νύχια, άγρια μαλλία και δύο μεγάλα κέρατα που προεξέχουν από το κεφάλι τους. Κατα βάσην, είναι ανθρωπόμορφα όντα τα οποία σε μερικές περιπτώσεις έχουν αφύσικα χαρακτηριστικά όπως πολλά μάτια και μεγαλύτερο αριθμό δακτύλων στα χέρια ή στα πόδια. Επίσης, το δέρμα τους μπορεί να έχει πολλά χρώματα αλλά συνήθως απεικονίζονταί μπλε ή κόκκινα. Στις λαγόνες τους πολλές φορές φορούν δέρματα από τίγρεις και κρατάνε σιδερένια ρόπαλα, που ονομάζονται «kanabo». Η απεικόνιση τους αυτή οδήγησε στην παροιμιώδη φράση «oni-ni-kanabo», που σημαίνει «oni με το σιδερένιο ρόπαλο» δηλαδή ο ακατανήκητος ή αητητός ή ακόμα μπορεί να δηλώνει αυτόν που είναι δυνατός πέραν του δυνατού ή αυτόν που η φυσική του δύναμη επαυξάνεται με τη χρήση ενός εργαλείου. Τα oni στην αρχή ήταν αόρατα πνεύματα ή θεοί που προκαλούσαν καταστροφές, αρρώστιες κι άλλα δυσάρεστα πράγματα. Αυτά τα ακαθόριστα πλάσματα μπορούσαν επίσης να πάρουν πολλές μορφές με σκοπο να εξαπατήσουν και συχνά να καταβροχθίσουν τα θύματα τους.
Kitsune είναι η ιαπωνική λέξη για την αλεπού. Οι αλεπούδες είναι πολύ συχνό θέμα στην ιαπωνική κουλτούρα και παράδοση. Διάφορες ιστορίες την περιγράφουν σαν ένα έξυπνο πλάσμα που έχει μαγικές δυνάμεις, οι οποιές μάλιστα αυξάνονται ανάλογα με την ηλικία της και τη σοφία της. Από τις δυνάμεις τις η πιο σημαντική είναι η ικανότητα της να παίρνει ανθρώπινη μορφή. Σε μερικές ιστορίες τα πλάσματα αυτά εμφανίζονται να χρησιμοποιούν αυτή τους την ιδιότητα για να κοροϊδέψουν τα θύματα τους ή αντίθετα να μεταμορφωθούν σε πιστούς φύλακες, φίλους, εραστές ή και συζύγους.
Οι αλεπούδες κατέχουν τη θέση αυτή στην ιαπωνική παράδοση εξαιτίας της σύνυπαρξης τους με τους ανθρώπους στην αρχαία Ιαπωνία. Οι kitsune έχουν συνδεθεί σε διάφορες ιστορίες με τον Inari μία θεότητα στο Shinto- Kami που προστατεύει τους πολεμιστές του Shinto [1]. Σε αυτές τις ιστορίες οι kitsune υπηρετούν τον Inari σαν αγγελιαφόροι του. Όσες περισσότερες ουρές έχει μια αλέπου, που μπορεί να φτάσουν μέχρι τις εννία, τόσο πιό σοφή, μεγαλή σε ηλικία και πίο ισχυρή είναι. Λόγω της δύναμης και της επιρρόης τους πολλοί άνθρωποι κάνουν προσφορές σ’αυτές σαν να είναι θεότητες.
Ένα πνεύμα που συναντούμε επίσης στην ιαπωνική λογοτεχνία, στα manga και τα κινούμενα σχέδια είναι η Yuki – Omna, η γυναίκα του χιονίου. Εμφανίζεται τις νύχτες που πέφτει πάρα πολύ χιονί σαν μία ψηλή, όμορφη γυναίκα με μαύρα μακρία μαλλία και κόκκινα χείλια. Με την αφυσίκη χλωμάδα της και το σχεδόν διάφανο δέρμα της μπορεί να ενωθεί με το χιονισμένο τοπίο, όπως περιγράφει στις ιστορίες του ο Λευκάδιος Χερν. Μερικές φορές φοράει κιμονό κι άλλες πάλι εμφανίζεται γυμνή με μόνο τα μαλλία της και το πρόσωπό της να ξεχωρίζουν από το χιονί. Παρ’όλη την αφύσικη ομορφία της, με τα μάτια της μπορεί να προκαλέσει φοβερό τρόμο στους θνητούς. Αιωρείται πάνω στο χίονι χωρίς να αφήνει ίχνη και σε μερικές ιστορίες εμφανίζεται χωρίς πόδια. Μπορεί ακόμα να μεταμορφωθεί σε σύννεφο ομίχλης ή χίονι αν αισθανθεί ότι απειλείται.
Άλλα πλάσματα στην ιαπωνική παράδοση είναι τα rokurokubi. Τα όντα αυτά, ένω τη μέρα είναι κανονικοί ανθρώποι τη νύχτα μπορούν να τεντώσουν τους λαιμούς τους σε τεράστια αφύσικα μήκη. Για να φοβήσουν τους θνητούς μπορούν ακόμα να αλλάξουν το πρόσωπο τους σε τρομακτικά oni. Τα rokurokubi μπορούν να περάσουν τη ζωή τους ως κανονικοί θνητοί και να παντρευτούν θνητό χώρις να γίνουν αντιληπτά. Μερικά από αυτά συνηθίζουν να ζουν σαν φυσιλογικοί άνθρωποι που καταβάλλουν φοβερές προσπάθειες να κρατήσουν μυστική τη δαιμονική τους ιδιότητα. Είναι από τη φύση τους κατεργάρηδες και τους είναι δύσκολο να αντισταθούν στον πειρασμό να φοβίσουν ή να κατασκοπεύσουν ανθρώπους. Μερικά rokurokubi αποκαλύπτουν τους εαυτούς τους μόνο σε μεθύστακες, τρελλούς, υπνοβάτες, κοιμισμένους ή τυφλούς με σκοπό να ικανοποήσουν την ανάγκη τους χωρίς να γίνουν αντιληπτά. Αντίθετα, άλλα rokurokubi τρομάζουν θνητούς χωρίς ενδοιασμούς. Λέγεται ακόμα ότι κάποια rokurokubi δεν έχουν καν τη συνείδηση της φύσης τους και ζουν τη ζωή τους σαν κανονικοί θνητοί. Στην περιπτωσή αυτή, αυτά τα rokurokubi τεντώνουν τους λαιμούς τους ένω κοιμούνται χωρίς να το αντιλαμβάνονται κι όταν ξυπνούν θύμουνται μόνο ότι είδαν περίεργα όνειρα, στα οποία έβλεπαν το χώρο από περίεργες γωνίες. Σύμφωνα με κάποιες ιστορίες τα rokurokubi ύπηρξαν καπότε κανονίκοι άνθρωποι αλλά μετά μεταμορφώθηκαν από το κάρμα τους γιατί παρέβησαν κάποιους κανόνες του βουδισμού. Αυτά τα συγκεκριμένα rokurokubi είναι πιο μοχθηρά και γι’αυτό δεν αρκούνται μονο στο να φοβίζουν αλλά προχωρούν στο να φάνε και πίουν το αίμα των θυμάτων τους. Προτιμούν δε ως λεία ανθρώπους που έχουν κι αυτοί παραβεί τους κανόνες του βουδισμού.
Ο Λευκάδιος Χερν στην ιστορία του με τίτλο «Rokurokubi» από τη συλλογή ιαπωνικών θρύλων που κατέγραψε με τίτλο «Kwaidan: Ιαπωνικές ιστορίες για παράδοξα πράγματα» μπέρδεψε τα όντα αυτά με τα nukekubi. Η λέξη «nukekubi» σημαίνει στην κυριολεξία της αποσπώμενος, αφαιρούμενος λαιμός και με αυτήν η ιαπωνική παράδοση ορίζει τα τέρατα που τη μέρα έχουν κανονική ανθρώπινη μορφή αλλά τη νύχτα τα κεφάλια τους αποσπούνται από τα σώματα τους και πετούν ανεξάρτητα από αυτά προς αναζήτησην ανθρώπινης λείας. Αυτά τα κεφάλια επιτίθενται φωνάζοντας για να τρομοκρατήσουν ακόμα περισσότερο τα θύματα τους και έπειτα τα πλησιάζουν και τα δαγκώνουν. Στο διάστημα αυτό το σώμα μένει ακίνητο και σε μερικούς θρύλους αυτό δηλώνεται σαν η μεγαλύτερη αδυναμια των πλασμάτων αυτών, γιατί αν το σώμα ενός nukekubi μετακινηθεί και το κεφάλι δε μπορεί να ενωθεί με το σώμα μέχρι την ανατολή του ήλιου το πλάσμα αυτό θα πεθάνει. Κάτι τέτοιο συμβαίνει τόσο στην ιστορία του Χερν όσο και σ’αλλες ιστορίες. Κάποιος μετακινόντας το σώμα ενός nukekubi ώστε το κεφάλι να μη μπορεί να το βρει το εξολοθρεύει. Τα nukekubi ζουν ανάμεσα στις ανθρώπινες κοινωνίες δημιουργώντας ομάδες και παριστάνωντας πως είναι κανονικές οικογένειες. Ο μόνος τρόπος να ξεχωρίσει κανείς ένα nukekubi από ένα άνθρωπο είναι από μία γραμμή από κόκκινα σύμβολα που έχει στη βάση του λαιμόυ του. Αυτό όμως καλύπτεται εύκολά από κοσμήματα ή ρουχα.
Τα yokai έχουν κάποιες φορές στην ιαπωνική παράδοση και μορφή ζώου με υπερφυσικές δυνατότηες. Τέτοια περίπτωση είναι και το muzina, με τον όρο αυτό δηλώνονται οι ασβοί ή τα racoon dogs, δημοφιλή ζώα στην ιαπωνική κουλτούρα. Οι ασβοί μερικές φορες δηλώνονται και με τον όρο tanuki, έτσι με τον όρο muzina εννοούμε συνήθως μόνο τα racoon dogs. Το muzina μπορεί κι αυτό να πάρει πολλές μορφές για να εξαπατήσει τον άνθρωπο. Ο Λευκάδιος Χερν στην ιστορία του «Μουζίνα» κάνει ενά μάλλον σύνηθες λάθος ορολογίας μπερδέυοντας τον όρο muzina με τα noppera-bo. Τα noppera-bo είναι όντα με ανθρώπινη μορφή, κάτι σαν απρόσωπα φαντάσματα που όμως μπορούν να πάρουν τη μορφή κάποιου άγνωστου ή ακόμα και οικείου προσώπου του θύματος ώστε να το ξεγελάσουν και έπειτα να εξαφανίσουν τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους αφήνοντας στη θέση του ένα λευκό, απαλό σεντονι δέρματος. Είναι κατα βάσην άκακα πλάσματα καθότι δεν επιδιώκουν κάτι πέρα από τον εκφοβισμό. Η ιστορία του Χέρν είναι από τις πιο δημοφιλής αλλά υπάρχουν πολλοί τέτοιοι ιαπωνικοί θρύλοι με noppera-bo.
[1] «Shen» σημαίνει θεοί ή πνεύματα και «to» ή «do» σημαίνει ένα φιλοσοφικό μονοπάτι ή μια σπουδή. Το Shinto είναι η φυσική θρησκευτικότητα η πνευματικότητα της Ιαπωνίας και του λαού της και σημαίνει «ο τρόπος των θεών» ή «ο δρόμος των θεών».
Επικοινωνία
www.bptart.info
www.mcf.gr
email: infobuzz@bpart.info
________________________________
- τα έχεις διαβάσει;
