Διαβάζω Διαγραφοντας τις αναμνησεις από τα Fantasy Archives της Fantasy Gate!
από Ράνια Ιωάννου (melian)
Συνέντευξη με τη Στεφανία Καρκαμάνη
Διαγράφοντας τις αναμνήσεις
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στις οποίες η Φανταστική Λογοτεχνία είναι σε θέση να περιγράψει τις καταστάσεις που βιώνουν οι ανθρώπινες κοινωνίες με πολύ αποτελεσματικότερο τρόπο σε σχέση με ένα ψυχρό και ρεαλιστικό κείμενο που προσπαθεί να αποτυπώσει την πραγματικότητα. Το προηγούμενο ισχύει ακόμα και για τους διαχρονικά ενδόμυχους εφιάλτες που μας διακρίνουν ως είδος, φόβους μπροστά στους οποίους τις περισσότερες φορές επιλέγουμε να γυρίσουμε την πλάτη μας παρά να τους αντιμετωπίσουμε κατάματα. Εσείς θα επιλέγατε να διαγράψετε τις δυσάρεστες αναμνήσεις της ζωής σας;
Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη το πρώτο σου μυθιστόρημα «Λάχεσις». Τι σημαίνει η ιδιαίτερη αυτή λέξη;
Το λάχεσις είναι ένα χάπι επιλεκτικής διαγραφής αναμνήσεων, με απλά λόγια πατάει delete σε οτιδήποτε δε μας αρέσει. Αυτή η «δύναμη της λήθης σε μέγεθος ασπιρίνης» είναι ό,τι προσπαθούσε ανέκαθεν να γευτεί ο άνθρωπος μέσα από την οποιαδήποτε εξαρτησιογόνο ουσία, ένας τρόπος να σβήνει τα προβλήματά του κι όχι να τα αντιμετωπίζει. Το όνομα του χαπιού προήλθε από την ελληνική μυθολογία, όπου «Λάχεσις» (εκ του λαγχάνω = τυχαίνω), ήταν η δεύτερη Μοίρα, αυτή που τραβούσε τον κλήρο για να καθορίσει την τύχη κάθε ανθρώπου. Ήταν αυτή που στην ουσία έφερνε όλα εκείνα που ο άνθρωπος ήθελε να ξεχάσει.
Το παράξενο είναι πως αυτό το χάπι, που ως συμβολική ιδέα ήρθε στο νου μου το 2007, όταν ξεκίνησα να γράφω το βιβλίο, βρίσκεται πλέον σε πειραματικό στάδιο, σε ένα εργαστήρι ψυχιατρικής στο Άμστερνταμ!
Αν και το έργο σας χαρακτηρίζεται από έντονα φουτουριστικά στοιχεία, μιας και η ιστορία διαδραματίζεται στη Θεσσαλονίκη του 2157, ο αναγνώστης θα εντοπίσει αρκετές ομοιότητες με τη σημερινή πραγματικότητα. Είναι άραγε το «Λάχεσις» ένας τρόπος να σχολιάσετε τα κακώς κείμενα που βλέπετε γύρω σας;
Σαφώς και είναι. Η οποιαδήποτε μορφή τέχνης δεν μπορεί παρά να είναι ένα ντοκουμέντο της εποχής της. Αυτό που ήθελα να πετύχω στην ιστορία μου είναι να ενώσω το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον στον φαύλο κύκλο της ανθρώπινης Ιστορίας, της συνεχούς επανάληψης των ίδιων λαθών. Η ανάγκη του ανθρώπου για μια εύκολη λύση, η πολιτική διαφθορά, τα οικονομικά συμφέροντα, η σταδιακή καταστροφή του πλανήτη και της υγείας μας, η κλιμακούμενη πολυπλοκότητα των δυναμικών των ανθρωπίνων σχέσεων, η χειραγώγηση των ανθρώπων από τους κατά καιρούς «πεφωτισμένους», όλα αυτά είναι ζητήματα υπαρκτά στο χθες, στο σήμερα και το αύριο.
Τι ήταν αυτό που σας έκανε να επιλέξετε να ασχοληθείτε με τη Λογοτεχνία του Φανταστικού και να μη διηγηθείτε την ιστορία σας μέσα άπο μια περισσότερο ρεαλιστική σκοπιά; Ποια είναι η σχέση που σας συνδέει με το χώρο του Φανταστικού;
Όλα αυτά έχουν τη βάση τους στο γεγονός ότι λατρεύω τα παραμύθια! Διαβάζω πυρετωδώς λογοτεχνία από πολύ μικρή ηλικία και θεωρώ τα βιβλία ανεξάντλητη πηγή πνευματικής τροφής. Ο χώρος του Φανταστικού, συγκεκριμένα, επιτρέπει στον αναγνώστη να ξεφύγει από την καθημερινότητα, να χαθεί σε κάποιο παράλληλο σύμπαν, πολύ διαφορετικό από αυτό στο οποίο ζει. Δουλειά του δημιουργού είναι να πλάσει έναν ολόκληρο κόσμο, αρκετά διαφορετικό ώστε να ικανοποιήσει τις ορέξεις της καλπάζουσας φαντασίας του και αρκετά όμοιο με αυτόν στον οποίο ζει ώστε να γίνει μέσο έκφρασης των «κακώς κειμένων της εποχής του», όπως προείπαμε. Όσο ο βαθμός ταύτισης του αναγνώστη με τον φανταστικό κόσμο συμπίπτει με το βαθμό αποστασιοποίησής του από αυτόν, όσο δηλαδή ο αναγνώστης νιώθει από τη μία να τον τραβάει η σφαίρα της φαντασίας κι από την άλλη η οικεία του πραγματικότητα κατά ίσο βαθμό, υπάρχει ισορροπία. Κι αυτή η ισορροπία πιστεύω ότι είναι σε θέση να περάσει ένα μήνυμα πολύ πιο σφαιρικά και πολύ πιο ουσιαστικά απ’ ό,τι ο στεγνός ρεαλισμός.
Θεωρείτε ότι οι σπουδές σας στον τομέα της Ψυχολογίας έχουν επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεστε τον κόσμο γύρω σας και κατ’ επέκταση τον τρόπο γραφής σας;
Σίγουρα με έχουν επηρεάσει σε όλα αυτά τα επίπεδα. Πήρα πάρα πολλά πράγματα από το πανεπιστήμιο, καταρρίφθηκαν πολλοί λαϊκοί μύθοι και πολλές θυμοσοφίες. Η πτυχιακή μου εργασία με θέμα «Η psychedelic trance ως προσομοίωση της ψυχεδελικής εμπειρίας και η αλλοίωση της συνείδησης» επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τη συγγραφή του «Λάχεσις». Ασχολήθηκα αναλυτικά με την κάθε ναρκωτική ουσία, με τις αρχαίες μεθόδους διαλογισμού και το πώς σε συνδυασμό με τις ψυχότροπους ουσίες και τις κατάλληλες ηχητικές συχνότητες οδηγούν στην αλλοίωση της συνείδησης. Όλα αυτά, δηλαδή, που στο μυθιστόρημα χειρίζεται ο Ιωνάθαν, ο υποκινητής της μυστικής Αδελφότητας των Σατύρων.
Αν σας ανάγκαζαν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα να φύγετε μακριά από το σπίτι σας, ποια βιβλία θα παίρνατε οπωσδήποτε μαζί σας;
Αν μπορούσα θα τα έπαιρνα όλα μαζί μου, αλλά αν είχα να επιλέξω μεταξύ πέντε βιβλίων, για παράδειγμα, θα ήταν ο «Γλάρος Ιωνάθαν» του Richard Bach, το «Τάδε Έφη Ζαρατούστρα» του Νίτσε, κάποιος «Χάρι Πότερ» της Ρόουλινγκ, ο «Πήτερ Παν» του Τζέιμς Μπάρι και η «Τέταρτη Διάσταση» του Γιάννη Ρίτσου. Πρόκειται μάλλον για έναν πολύ παράξενο συνδυασμό βιβλίων αλλά το καθένα, για πολύ διαφορετικούς λόγους, είναι από τα αγαπημένα μου.
Μετά την έκδοση ποια είναι τα συναισθήματα που βιώνετε, αλλά και τα σχέδιά σας για το μέλλον; Υπάρχει κάποιο νέο μυθιστόρημα ή ιδέα που να επεξεργάζεστε αυτήν την εποχή;
Είναι μοναδική εμπειρία να μοιράζεσαι τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου με ανθρώπους άγνωστους και να παίρνεις θετική ανταπόκριση από αυτούς. Η αλήθεια είναι ότι δεν το έχω συνειδητοποιήσει ακόμα, ήταν ένα όνειρο ζωής που πραγματοποιήθηκε. Και μόνο το γεγονός ότι κυκλοφόρησε το βιβλίο στα 23 μου χρόνια αποτελεί αναμφίβολα μια δικαίωση για εμένα. Το «Λάχεσις» έχει και συνέχεια, εξ ου και η νύξη στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου. Ήδη δουλεύω το δεύτερο βιβλίο και, καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα εκδοθεί και τρίτο. Τρία βιβλία, όσα και οι Μοίρες. Στη δεύτερη συνέχεια η ιστορία περιπλέκεται σε μεγαλύτερο βαθμό, εμφανίζονται περισσότεροι χαρακτήρες και περισσότερες σκηνές δράσης.
Who is who
Η Στεφανία Καρκαμάνη γεννήθηκε, μεγάλωσε, σπούδασε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Είναι τελειόφοτος του Ψυχολογικού Τμήματος της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, με κατεύθυνση την Παιδοψυχολογία – Σχολική Ψυχολογία. Έκανε την πρακτική της στο Κέντρο Οικογένειας του ΚΕΘΕΑ Ιθάκη και εργάζεται ως καθηγήτρια Αγγλικών
Σύνοψη βιβλίου
Θεσσαλονίκη 2150. Σ’ ένα χημικό εργαστήριο, κάποιος αμφισβητούμενης ηθικής συνείδησης ψυχίατρος εφευρίσκει ένα μικρό πορτοκαλί χαπάκι, με το όνομα «λάχεσις». Ένα χαπάκι που έμελλε να αλλάξει τον κόσμο. Το λάχεσις προκαλεί επιλεκτική διαγραφή αναμνήσεων, χαρίζοντας έτσι στον άνθρωπο τη δύναμη να ξεχνά ό,τι δεν του αρέσει, χωρίς να χρειάζεται να το αντιμετωπίσει, χωρίς να χρειάζεται να στενοχωριέται καν, έτσι απλά, σαν να πατάει delete στον υπολογιστή του. Η δύναμη της λήθης σε μέγεθος ασπιρίνης.
Μια διεστραμμένη ιδιοφυΐα, ένα ανήθικο στοίχημα, μια αιμοδιψής μυστική αδερφότητα, μαριονέτα στα χέρια ενός τρομακτικού υποκινητή, και μια πολιτική πλεκτάνη στους βίαιους δρόμους της Θεσσαλονίκης του μέλλοντος. Και ανάμεσα σε όλα αυτά, ο Ερμής, ένας συνηθισμένος, δειλός νέος, που καλείται να ξετυλίξει το νήμα αυτής της ιστορίας...
* σημείωση: η συνέντευξη της Στεφανίας Καρκαμάνη αποτελεί αναδημοσίευση από το τεύχος 52 του ενθέτου του Ελεύθερου Τύπου, Φαινόμενα.
________________________________
- τα έχεις διαβάσει;
